Renata Schumann

---

Życiorys

Dzieciństwo Renaty Schumann miało miejsce w Opolu-Grudzicach, w otoczeniu rodziny mieszczańskiej. Po tragicznych wydarzeniach związanych z utratą obojga rodziców w 1945 roku, znalazła oparcie u babci w Zabrzu. Pierwsze powojenne lata były dla niej niesłychanie trudne ze względu na dramatyczne warunki socjalne. Młodzieńcze lata spędziła, finalizując edukację w szkole podstawowej oraz liceum w Zabrzu. W 1958 roku uzyskała tytuł magistra na kierunku polonistyka na ówczesnej Wyższej Szkole Pedagogicznej (aktualnie Uniwersytet Śląski) w Katowicach, kończąc studia pracą magisterską poświęconą recepcji dziedzictwa literackiego Gerharta Hauptmanna.

Uczestniczyła w działalności redakcyjnej ośrodka TVP w Katowicach oraz pisała dla tygodnika „Poglądy”. W okresie od 1971 do 1979 roku pełniła rolę nauczyciela języka polskiego w Liceum Plastycznym w Opolu. Z tego czasu pochodzi jej intensywna praca na polu publicystycznym, literackim oraz naukowym, podczas której współpracowała m.in. z „Miesięcznikiem Literackim” i „Poezją”.

W 1979 roku obroniła pracę doktorską na Uniwersytecie Wrocławskim, koncentrując się na temacie „Obraz Niemca we współczesnym polskim dramacie”. Jeszcze w tym samym roku objęła stanowisko adiunkta w Zakładzie Germanistyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W 1983 roku zdecydowała się na emigrację do Niemiec, gdzie początkowo osiedliła się w Düsseldorfie. Tam kontynuowała swoją działalność publicystyczną, współpracując z takimi tytułami jak „Die Zeit”, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, „Rheinische Post”, „Die Brücke”, „Der Gemeinsame Weg” oraz „Schlesien Heute”. Jej teksty mogły również znaleźć się w periodyku Uniwersytetu Wrocławskiego „Zbliżenia”.

Z biegiem czasu Renata Schumann przesunęła akcenty swojej twórczości na literaturę, rozpoczynając od problematyki związanej z przeżyciami autochtonicznych środowisk w dobie komunizmu w Polsce, zwłaszcza w kontekście mniejszości niemieckiej. W miarę upływu lat, tematyka jej książek przekształcała się coraz bardziej w stronę historyczną, a jej literackie zainteresowania zmierzały ku postaci śląskiej księżnej, Jadwigi. W 2000 roku osiedliła się w Bad Doberan (Meklemburgia), kontynuując organizację odczytów, wieczorów literackich oraz spotkań autorskich. Zmarła tam 1 lutego 2012 roku.

Upamiętnienie

W 2013 roku w opolskiej dzielnicy Grudzice odnotowano ważne upamiętnienie Renaty Schumann, kiedy to nazwano jej imieniem skwer w rejonie, gdzie mieszkała przed wybuchem II wojny światowej. Rada miasta podjęła decyzję o tym dniu, przyjmując odpowiednią uchwałę 24 kwietnia 2013 roku. W kontekście jej znaczenia, arcybiskup Alfons Nossol w wywiadzie radiowym, który miał miejsce 17 lutego 2013 roku, podkreślił wyjątkowość Renaty Schumann, określając ją jako „wielką indywidualność w historii Górnego Śląska, której dorobek stał się trwałą wartością w historii literatury powszechnej”.

Renata miała również bogate życie rodzinne; była matką Sebastiana Fikusa oraz Małgorzaty (Maugi) Hausherr, a dodatkowo była żoną Franza Fikusa, a później Dietera Rotscheidta. Warto zaznaczyć, że była wnuczką Franza Kargera, polityka Republiki Weimarskiej.

Nagrody i wyróżnienia

Renata Schumann zdobyła wiele wyróżnień i nagród w swojej karierze literackiej, co potwierdza jej talent oraz uznanie w środowisku kulturalnym. Do najważniejszych osiągnięć należą:

• 1985 i 1986: nagroda literacka za opowiadania (Ostdeutscher Kulturrat, Bonn),
• 1989: Nagroda mediów (Ziomkostwo Sudeckoniemieckie, niem. Sudetendeutsche Landsmannschaft),
• 2007: Nagroda literacka im. Eichendorffa (Wangener Kreis),
• 2007: Nagroda Kulturalna Śląska (Dolna Saksonia),
• 2010: Nagroda im. Andreasa Gryphiusa (Künstlergilde Esslingen).

Wszystkie te nagrody obrazują jej niesłabnącą obecność na scenie literackiej oraz przyczyniły się do jej rozwoju jako pisarki.

Publikacje

Renata Schumann, znana z licznych publikacji, jest autorką zróżnicowanych tytułów książkowych, które poruszają ważne tematy związane z historią oraz kulturą. Poniżej przedstawiamy zestawienie jej książek:

• Co się śni na pograniczu, Katowice 1983,
• Vertriebene und Aussiedler im Kreis Mettmann, Mettmann 1989,
• Fremd in der Heimat. Aussiedler aus Ost und Südosteuropa unterwegs nach Deutschland, Ausstellungskatalog, Dülmen 1990,
• Auf den Spuren der Heiligen Hedwig von Schlesien, Ausstellungskatalog und Ausstellung, Düsseldorf 1992,
• Muttersprache. Oberschlesische Geschichten, München 1992,
• Ein starkes Weib, Das Leben der Hedwig von Schlesien, Augsburg 1996,
• Flügelbaum. Gedichte, Krefeld 1998,
• Zwischen den Mahlsteinen der Geschichte, Oberschlesien im Zeitwandel, Görlitz 2002,
• Der Piastenturm, München 2004,
• Lichtschneisen. Lyrische Reflexionen, Rostock 2007,
• Hedwig von Schlesien. Ein Starkes Weib, Augsburg 2007,
• Was ist Traum, Rostock 2007,
• Heimkehr in die Muttersprache, Geschichten aus einem verlorenem Land, Rostock/Bergeshagen 2007,
• Wspaniała Niewiasta, Życie świętej Jadwigi Śląskiej. Powieść historyczna, Opole 2011,
• Wiederkehr, Görlitz 2012,
• Jadwiga Śląska – Wzór dla Europy, Opole 2012,
• Hedwig von Schlesien – eine Frau für Europa, Görlitz 2012.

Te pozycje stanowią istotną część dorobku autorki, ukazując jej zainteresowanie zarówno historią regionu, jak i uniwersalnymi tematami ludzkimi.

---

Oceń: Renata Schumann

---