Grzegorz Rossoliński-Liebe

---

Życiorys

W latach 1999–2005 Grzegorz Rossoliński-Liebe podjął studia z zakresu historii kultury oraz Europy Wschodniej na Europejskim Uniwersytecie Viadrina w Frankfurcie nad Odrą. W okresie 2002–2005 był beneficjentem stypendium Fundacji im. Friedricha Eberta, co wspierało jego dalszy rozwój naukowy.

W latach 2007–2012 nawiązał współpracę z Uniwersytetem Alberty oraz Uniwersytetem w Hamburgu, gdzie pracował nad rozprawą doktorską, która koncentrowała się na Stepanie Banderze, Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oraz na kultowym statusie Stepana Bandery. Doktorat został obroniony na Uniwersytecie w Hamburgu w 2012 roku. Jego badania były wspierane przez kilka znaczących instytucji, w tym Gerda Henkel Stiftung oraz Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie.

W latach 2012–2014 Rossoliński-Liebe był zaangażowany w projekt poświęcony pamięci o Holocauście w diaspory ukraińskiej w kontekście zimnej wojny. Projekt ten był finansowany przez Fritz Thyssen Stiftung. Oprócz tego, pracował jako badacz w Fundacji Pomnik Pomordowanych Żydów Europy oraz w Wiener Wiesenthal Institut für Holocaust-Studien.

W latach 2014–2018 jego działalność badawcza skoncentrowała się na kwestii współpracy Polaków z III Rzeszą w okresie II wojny światowej. W tym czasie był stypendystą wielu instytucji, w tym Claims Conference, United States Holocaust Memorial Museum, Harry Frank Guggenheim Foundation, Fondation pour la Mémoire de la Shoah, Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie oraz International Institute for Holocaust Research będącego częścią Jad Waszem.

Dorobek naukowy

Grzegorz Rossoliński-Liebe ma na swoim koncie wiele znaczących publikacji, które zostały opublikowane w renomowanych czasopismach naukowych. Wśród nich znajdziemy takie tytuły jak: Pamięć i Sprawiedliwość, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte, Jahrbuch für Antisemitismusforschung, East European Jewish Affairs, Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History oraz Jahrbücher für Geschichte Osteuropas.

Dodatkowo, napisał biografię Stepana Bandery, która została wydana w grudniu 2014 roku przez ibidem-Verlag w Stuttgarcie, a jej dystrybucję zajmuje się Columbia University Press.

Polityczne reakcje i szykany

Badania i prace Grzegorza Rossolińskiego-Liebe nieustannie wzbudzały kontrowersje w kręgach prawicowych Ukrainy, a także wśród zwolenników kultu Stepana Bandery. W ramach projektu mającego na celu przybliżenie nowoczesnych badań nad historią Ukrainy, organizowanego przez Fundację im. Heinricha Bölla, Niemiecką Centralę Wymiany Akademickiej i niemiecką ambasadę w Kijowie, w lutym oraz marcu 2012 roku planowano, aby Rossoliński-Liebe wygłosił wykłady w Lwowie, Kijowie oraz Dniepropetrowsku. Ich tematem miały być wydarzenia związane ze Stepanem Banderą oraz masowymi aktami przemocy dokonanymi przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów w latach 1939–1950.

Niestety, z sześciu zaplanowanych prelekcji udało się zrealizować jedynie jedną, która miała miejsce w niemieckiej ambasadzie w Kijowie. Pozostałe zostały odwołane, przeważnie na kilka chwil przed ich rozpoczęciem. W trakcie wykładu odbywającego się w ambasadzie, grupa około stu osób próbowała zakłócić jego przebieg, protestując przed budynkiem. Wśród wykrzykiwanych haseł znalazły się oskarżenia, że Rossoliński-Liebe jest „wnukiem Josepha Goebbelsa” oraz „liberalnym faszystą z Berlina”. Reakcją na te incydenty stała się petycja na rzecz obrony wolności słowa na Ukrainie oraz protest przeciwko szykanowaniu badacza. Dokument podpisało 97 osób, w tym: Étienne François, Aleksandr Krugłow, Gertrud Pickhan, Susanne Heim, Alexander Wöll, Dovid Katz, Delphine Bechtel, Per Anders Rudling oraz Mark von Hagen.

Publikacje

Grzegorz Rossoliński-Liebe jest autorem wielu znaczących publikacji, które przyczyniają się do wzbogacenia wiedzy na temat historii Europy Środkowo-Wschodniej, a szczególnie dotyczących konfliktów polsko-ukraińskich oraz zagładzie Żydów. Poniżej przedstawiamy wybrane jego prace:

• Der polnisch-ukrainische Konflikt im Historikerdiskurs: Perspektiven, Interpretationen und Aufarbeitung. Wien: New Academic Press, 2017, ISBN 978-3-7003-1988-7,
• z Arndem Bauerkämperem: Fascism without Borders. Transnational Connections and Cooperation between Movements and Regimes in Europe 1918 to 1945. Oxford, Berghahn 2017, ISBN 978-1-78533-468-9,
• z Reginą Fritz i Janą Starek: Alma mater antisemitica. Akademisches Milieu, Juden und Antisemitismus an den Universitäten Europas zwischen 1918 und 1939. Wien: New Academic Press, 2016, ISBN 978-3-7003-1922-1,
• “Ukraińska policja, nacjonalizm i zagłada Żydów w Galicji Wschodniej i na Wołyniu,” Zagłada Żydów. Studia i Materiały 13 (2017): 57-79,
• “Holocaust Amnesia. The Ukrainian Diaspora and the Genocide of the Jews,” German Yearbook of Contemporary History 1 (2016): 107-144,
• “Remembering and Forgetting the Past: Jewish and Ukrainian Memories of the Holocaust in western Ukraine,” Yad Vashem Studies vol. 43, no. 2 (2015): 13-50,
• The Fascist Kernel of Ukrainian Genocidal Nationalism, The Carl Beck Papers in Russian & East European Studies, Number 2402. Pittsburgh: The Center for Russian and East European Studies, 2015,
• Stepan Bandera: The Life and Afterlife of a Ukrainian Nationalist. Fascism, Genocide, and Cult, Stuttgart 2014, Ibidem Verlag, ISBN 978-3-8382-0604-2,
• Erinnerungslücke Holocaust. Die ukrainische Diaspora und der Genozid an den Juden, Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte vol. 62, no. 2 (2014): 397–430,
• Der Verlauf und die Täter des Lemberger Pogroms vom Sommer 1941. Zum aktuellen Stand der Forschung, Jahrbuch für Antisemitismusforschung 22 (2013): 207–243,
• Debating, Obfuscating and Disciplining the Holocaust: Post-Soviet Historical Discourses on the OUN-UPA and other Nationalist Movements, East European Jewish Affairs vol. 42, no. 3, (2012): 199–241,
• The ‘Ukrainian National Revolution’ of 1941. Discourse and Practice of a Fascist Movement, in Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History vol. 12, no. 1 (2011): 83–114,
• Celebrating Fascism and War Criminality in Edmonton. The Political Myth and Cult of Stepan Bandera in Multicultural Canada, Kakanien Revisited, 12 (2010): 1–16,
• Der polnisch-ukrainische Historikerdiskurs über den polnisch-ukrainischen Konflikt 1943-1947, Jahrbücher für Geschichte Osteuropas 57 (2009): 54–85,
• Die Stadt Lemberg in den Schichten ihrer politischen Denkmäler, ece-urban (The Online Publications Series of the Center for Urban History of East Central Europe), No. 6, Lviv, October 2009. (Ukrainian translation),
• Umbenennungen in der Ziemia Lubuska nach 1945, in Terra Transoderana: zwischen Neumark und Ziemia Lubuska, ed. Bernd Vogenbeck (Berlin: Bebra 2008): 59–68,
• Der Raum der Stadt Lemberg in den Schichten seiner politischen Denkmäler, Kakanien Revisited 12 (2009): 1–21,
• Bandera und Nikifor – zwei Modernen in einer Stadt. Die ‘nationalbürgerliche‘ und die ‘weltbürgerliche‘ Moderne in Lemberg, in Eine neue Gesellschaft in einer alten Stadt, ed. Lutz Henke, Grzegorz Rossoliński, Philipp Ther (Wrocław: ATUT, 2007): 109–124.

---

Oceń: Grzegorz Rossoliński-Liebe

---