Jan Marian Kopiec, urodzony 18 grudnia 1947 roku w Zabrzu, jest osobą o bogatym dorobku w kościele rzymskokatolickim. Pełnił on ważne role w hierarchii kościelnej, będąc profesorem nauk teologicznych, co podkreśla jego autorytet w dziedzinie teologii.
Od 1993 do 2011 roku był biskupem pomocniczym w diecezji opolskiej, a następnie, w latach 2012–2023, objął stanowisko biskupa diecezjalnego gliwickiego. Jego zaangażowanie i zasługi dla lokalnej społeczności kościelnej zostały docenione przez duchowieństwo i wiernych.
W 2023 roku Jan Kopiec stał się biskupem seniorem diecezji gliwickiej, co jest ukoronowaniem jego wieloletniej służby oraz znaczącą rolą w życiu religijnym regionu.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Jan Kopiec przyszedł na świat 18 grudnia 1947 roku, w mieście Zabrze, gdzie spędził swoją młodość. Edukację średnią odbył w III Liceum Ogólnokształcącym imienia Władysława Broniewskiego w Bytomiu, w latach 1961-1965, gdzie z satysfakcją zdał maturę.
Następnie, w latach 1965–1972, realizował studia z dyscyplin filozoficzno-teologicznych w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. Swoje nauki przerwał na czas dwóch lat służby wojskowej w jednostce kleryckiej zlokalizowanej w Bartoszycach, w okresie od 1966 do 1968. 30 kwietnia 1972 roku w katedrze Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu, został wyświęcony na prezbitera przez biskupa Franciszka Jopa, administratora apostolskiego Śląska Opolskiego.
W 1977 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Kolejne lata, od 1978 do 1982, poświęcił na kontynuację nauki w Instytucie Historii Kościoła na tymże wydziale, gdzie na podstawie dysertacji pt. Historiografia diecezji wrocławskiej do roku 1821, zdobył stopień doktora nauk teologicznych w zakresie historii Kościoła.
Prezbiter
Po święceniach, Jan Kopiec pełnił rolę wikariusza w parafiach: św. Franciszka w Zabrzu przez lata 1972–1974, a następnie w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zabrzu-Rokitnicy od 1974 do 1978. W 1986 roku objął prestiżową funkcję dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Opolu, co stanowiło ważny krok w jego karierze.
Działalność naukowo-dydaktyczna
Akademicki rok 1984/1985 spędził na pogłębianiu swojej wiedzy z zakresu archiwistyki kościelnej, uczestnicząc w kursach w Scuola Vaticana di Paleografia, Diplomatica ed Archivistica w Rzymie oraz dokonując kwerendy w Archiwum Watykańskim. W 1998 roku uzyskał habilitację na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego dzięki dorobkowi naukowemu oraz rozprawie zatytułowanej Między Altransztadem a Połtawą. Stolica Apostolska wobec obsady tronu polskiego w latach 1706–1709. Pięć lat później, w 2003 roku, otrzymał tytuł profesora nauk teologicznych.
W 1982 roku rozpoczął działalność wykładowczą z historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie. Dodatkowo, w latach 1982-1984 pełnił funkcję prefekta, a w roku akademickim 1985/1986 został wicerektorem. Jego wykłady z tej dziedziny prowadzone były także w Misyjnym Wyższym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Nysie w okresie 1985-1993 oraz w Diecezjalnym Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Opolu (Filia Wydziału Teologicznego KUL) od 1986 roku. W 1994 roku, objął stanowisko adiunkta w Katedrze Historii Kościoła i Patrologii na Wydziale Teologicznym nowo powstałego Uniwersytetu Opolskiego, a od 2006 roku kierował tą katedrą. Jeszcze w 2000 roku mianowano go profesorem nadzwyczajnym, a osiem lat później profesorem zwyczajnym Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Zajmował się między innymi historią diecezji wrocławskiej po soborze trydenckim, Kościołem na Śląsku Opolskim oraz nuncjaturą apostolską w Polsce, a także badał biografie biskupów wrocławskich oraz śląskich duchownych.
Biskup
Na początku grudnia 1992 roku Jan Kopiec został prekonizowany przez papieża Jana Pawła II na biskupa pomocniczego diecezji opolskiej, z tytularną stolicą Cemerinianus. Święcenia biskupie miały miejsce 6 stycznia 1993 roku w bazylice św. Piotra w Rzymie, gdzie Jan Paweł II konsekrował go w towarzystwie arcybiskupa Giovanni Battista Re oraz arcybiskupa Justin Francis Rigali. Jako biskup przyjął zawołanie: „Crux Christi – spes nostra” (Krzyż Chrystusa – nadzieja nasza). Po objęciu urzędów wikariusza generalnego diecezji oraz przewodniczącego wydziału nauki i kultury chrześcijańskiej, stał się członkiem kolegium konsultorów oraz rady kapłańskiej, sprawując szczególną pieczę nad duszpasterstwem w regionie raciborskim.
29 grudnia 2011 roku, papież Benedykt XVI, przeniósł go na urząd biskupa diecezjalnego diecezji gliwickiej. Ingres do katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gliwicach odbył się 28 stycznia 2012 roku. W całym okresie przebudowy diecezji, w latach 2017-2018 zorganizował pierwszy synod w jej historii. 28 stycznia 2023 roku papież Franciszek zaakceptował jego rezygnację z urzędowania na stanowisku biskupa diecezjalnego gliwickiego, powierzając mu pełnienie funkcji administratora apostolskiego diecezji, aż do czasu przybycia jego następcy, Sławomira Odera.
W ramach Konferencji Episkopatu Polski, biskup Kopiec objął przewodnictwo Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec oraz został delegatem ds. Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych. Dodatkowo, wchodził w skład Rady Naukowej, Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego oraz Zespołu ds. Sanktuariów. W 2018 roku miał zaszczyt konsekrować biskupa pomocniczego gliwickiego Andrzeja Iwaneckiego, a także brał udział jako współkonsekrator podczas sakr biskupa pomocniczego opolskiego Pawła Stobrawy (2003) oraz biskupa diecezjalnego gliwickiego Sławomira Odera (2023).
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2023 roku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda przyznał Janowi Kopiecowi Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi jedno z najważniejszych wyróżnień w kraju.
Warto zaznaczyć, że Kopiec był również beneficjentem honorowego obywatelstwa w miastach Kietrz (w 2009 roku) oraz Lubliniec (w 2022 roku), co świadczy o jego znaczącym wkładzie w lokalną społeczność.
Rok 2020 przyniósł mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, podkreślając jego osiągnięcia naukowe i dydaktyczne.
Jan Kopiec został także laureatem licznych nagród, w tym Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia (2008), Nagrody im. Karola Miarki (2009) oraz Nagrody Starosty Raciborskiego Mieszko AD 2017, przyznawanej za całokształt działalności. W 2023 roku odznaczono go medalem „Milito Pro Christo”, co dodatkowo potwierdza jego zaangażowanie i zasługi w różnych dziedzinach.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Tadeusz Dola | Krystian Kałuża | Filip Bednorz | Kazimierz Dola | Jacek Zdrzałek | Adrian Korczago | Ryszard Dyllus | Andrzej Hauptman | Emanuel Krzoska | Stanisław Rabiej (duchowny)Oceń: Jan Kopiec