Skansen Górniczy Królowa Luiza

---

Historia

W obrębie historycznej kopalni węgla kamiennego, założonej w 1791 roku, znajdują się między innymi dawne wyrobiska znane jako Königin Luise Grube. Po zakończeniu II wojny światowej oraz zmianie administracyjnej Zabrza, miejsce to otrzymało nazwę „Luiza” w ramach KWK „Zabrze”. W skład skansenu wchodzą także nowoczesne komory i chodniki kopalni „Zabrze”. Ponadto, kompleks jest wzbogacony o zabytkowe budynki z drugiej połowy XIX wieku, takie jak budynek maszynowni oraz nadszybie byłego szybu Carnall. Miejsce to zostało otwarte dla zwiedzających w grudniu 1993 roku.

Nagrody i wyróżnienia

W roku 2019 kompleks uzyskał szereg prestiżowych nagród:

• Nagroda Dziedzictwa Europejskiego/Nagroda Europa Nostra 2019 dla Sztolni Królowa Luiza w Zabrzu,
• Marka Śląskie dla Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu – Sztolnia Królowa Luiza w kategorii Turystyka i Rozwój,
• Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2018 – nagroda w kategorii konserwacja i ochrona dziedzictwa kultury dla Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu w ramach projektu „Konserwacja i rewitalizacja Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej”,
• Nagroda Marszałka Województwa Śląskiego za Wydarzenie Muzealne Roku 2018 w kategorii „Dokonania z zakresu konserwacji” dla Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu za projekt „Konserwacja i rewitalizacja Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej w Zabrzu”,
• Nagroda Marszałka Województwa Śląskiego za Wydarzenie Muzealne Roku 2018 w kategorii „Publikacje książkowe” dla Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu za książkę „Kult Świętej Barbary wśród górników kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku w XIX i XX wieku”.

W 2018 roku kompleks Sztolnia Królowa Luiza również otrzymał szereg wyróżnień:

• Certyfikat „Najlepszy Produkt Turystyczny 2018 roku” od Polskiej Organizacji Turystycznej w Warszawie,
• Godło Turystyczny Produkt Roku 2018 dla Muzeum Górnictwa Węglowego za Sztolnię Królowa Luiza nadane przez Forum Biznesu,
• I miejsce dla Muzeum Górnictwa Węglowego w kategorii NOWA OFERTA TURYSTYCZNA podczas Tourism Trends Awards 2018 dla Sztolni Królowa Luiza,
• Wyróżnienie w konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany 2018” w kategorii architektura przemysłowa za konserwację Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej,
• Decyzja Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 lipca 2018 r. – Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku została wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego,
• Wyróżnienie w konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2017 w kategorii projekty naukowo-badawcze za projekt „Patronackie osiedla robotnicze w Zabrzu: Borsgiwerk, Zandka i kolonia Ballestrema w Rokitnicy 1863–2016”.

Sztolnia Królowa Luiza – Podziemia Kopalni Królowa Luiza

Sztolnia Królowej Luizy to rozległy kompleks muzealny, który z powodzeniem łączy elementy historii górnictwa węgla kamiennego. Składa się on z dwóch głównych części: nadziemnej oraz podziemnej. W obrębie tego miejsca odwiedzający mogą poznać wyrobiska dawnej kopalni „Królowa Luiza”, a także Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną.

Na powierzchni znajdują się historyczne budowle, w których niegdyś zlokalizowane były urządzenia i technologie niezbędne do wydobycia węgla. W skład kompleksu wchodzi także Park 12C, oferujący rozrywkę i edukację dla gości. W pobliżu usytuowany jest Park Techniki Wojskowej, gdzie można podziwiać militaria, w tym między innymi czołg T-72.

Jednym z głównych punktów atrakcji są podziemne trasy turystyczne. W ramach tzw. trasy wodnej, goście mają możliwość spacerowania po fragmentach podziemnych korytarzy, które następnie można pokonać w łodziach, płynąc starą Główną Kluczową Sztolnią Dziedziczną. Ta trasa stanowi najdłuższą tego rodzaju podziemną atrakcję w regionie górnictwa węglowego.

Kopalnia Królowa Luiza – podziemia

Podziemia kompleksu kryją trasy turystyczne, które sięgają aż 36 metrów poniżej powierzchni ziemi. To doskonała okazja, aby poznać historię oraz techniki wydobycia węgla w autentycznych warunkach.

Szyb Carnall

W ramach zespołu zabudowań wokół szybu Carnall, który mieści się przy ul. Wolności 410 w Zabrzu, można zobaczyć różnorodne obiekty, takie jak budynek maszynowni szybu „Carnall”, budynki dawnej maszynowni szybu „Prinz Schoenaich”, a także dawny budynek kompresorów oraz rozdzielni GKU. W skład zespołu wchodzi również budynek dawnej łaźni oraz skraplarni powietrza, jak również budynek magazynowy oraz cechowni.

W maszynowni szybu Carnall zachowała się sprawna parowa maszyna wyciągowa, która została wyprodukowana w 1915 roku. Jej moc wynosi 2000 koni mechanicznych, a dzięki niej winda mogła osiągać prędkość 10 m/s. W budynku nadszybia można znaleźć warsztat szybowy, a także stację ratowniczą oraz wystawę poświęconą urządzeniom szybów i łączności sygnalizacyjnej. Panorama Zabrza oraz okolicznych miast roztacza się z platformy wieży szybowej, która wznosi się na 25 metrów.

Park 12 C

Park 12 C to wyjątkowe miejsce, które łączy elementy edukacyjne z rozrywkowymi. Położony przy ulicy Maurycego Mochnackiego 12 (dawna Sienkiewicza 43) w Zabrzu, park usytuowany jest nad dawną kopalnią szkoleniową. W jego skład wchodzi interaktywną wystawę, która wykorzystuje różne wynalazki powiązane z czterema żywiołami.

W parku 12C znajduje się także strefa wypoczynkowa, w której goście mogą cieszyć się czasem spędzonym przy grillu. Warto zaznaczyć, że w 2008 roku na terenie skansenu nakręcono 301. odcinek popularnego serialu „Święta wojna”, co dodatkowo zwiększa jego atrakcyjność.

---

Oceń: Skansen Górniczy Królowa Luiza

---