Hotel Admiralspalast, znajdujący się w Zabrzu przy ulicy Wolności 305, to obiekt o dużym znaczeniu historycznym i architektonicznym. Zbudowany w 1927 roku, hotel przeszedł różne etapy nazewnictwa, nawiązując do swojej bogatej przeszłości.
Po zakończeniu II wojny światowej przyjął miano hotelu Prezydent, a następnie był znany jako Przodownik i Monopol. Obecnie, hotel ten znajduje się w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co świadczy o jego wartości kulturowej oraz historycznej w kontekście regionu.
Historia
Na niewielkiej głębokości pod budynkiem biegnie wykuta w skale Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna, jednak nad nią znajdują się kurzawki. W przeszłości w tym miejscu stała kamienica, która mieściła hotel (Fleischer Hotel), lecz zniszczyła się w 1916 roku, co być może było wynikiem niestabilności gruntu. Dlatego nowy hotel zbudowano na fundamentach z betonowej płyty o grubości 2 m.
Projekt hotelu opracowali berlińscy architekci Richard Bielenberg oraz Josef Moser. Powstał on w stylu modernistycznym, z wpływami sztuki art deco. Budowa rozpoczęła się w 1924 roku i trwała cztery lata. Obiekt był oddawany do użytku etapami: 22 maja 1926 roku gotowa była Piwiarnia Bawarska („Bayrisches Braustübl”) z około 250 miejscami, a w październiku tego samego roku uruchomiono pierwsze piętro, na którym znalazły się kawiarnia, restauracja oraz sala balowa na 500 osób.
Pokoje hotelowe były zlokalizowane na drugiej do czwartej kondygnacji i łącznie oferowały 48 lokali, przy czym każdy z nich był wyposażony w umywalkę z dostępem do bieżącej wody. Na dachu obiektu zaaranżowano ogród, w którym znajdował się krąg taneczny dla 350 gości. Ogród oddano do użytku 25 grudnia 1927 roku.
Budynek usytuowany jest na działce, która zwęża się w kierunku północnego zachodu. Na tym kierunku narożnik został zaokrąglony i wyróżniony poprzez szereg detali architektonicznych, co czyni go jednym z głównych elementów bryły. Wertykalna struktura tej części fasady nawiązuje do ówczesnej architektury ekspresjonistycznej. Zauważyć można metalowy fragment elewacji na drugiej i trzeciej kondygnacji oraz kopułę o średnicy 11 metrów, która wieńczy narożnik. Dodatkowo, na bocznych elewacjach umieszczono płaskorzeźby ludzkich głów, symbolizujących przedstawicieli ras pięciu kontynentów.
Po II wojnie światowej, aż do 1995 roku, budynek kontynuował działalność jako hotel, zmieniając kolejno nazwy na „Przodownik” i „Monopol”. Na parterze przez długi czas funkcjonowała placówka bankowa.
W 2012 roku obiekt, który należał do Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Usług Turystycznych (WPUT) w Katowicach, przeszedł remont w celu ponownego otwarcia dla gości. Niestety, prace zostały wkrótce wstrzymane, a w 2020 roku WPUT wystawił go na sprzedaż z ceną wynoszącą 4 mln zł. Ostatecznie, dawny hotel został zakupiony przez miasto Zabrze w styczniu 2022 roku za kwotę 3,5 mln zł. Planowane jest przeprowadzenie gruntownego remontu według projektu uznanego w Polsce architekta i urbanisty Tomasza Koniora. Całkowity koszt renowacji wyniesie 53 mln zł.
Przypisy
- Piotr Antczak: Rozstrzygnięto przetarg na rewitalizację hotelu Admiralspalast. Nowiny Zabrzańskie. [dostęp 18.08.2023 r.]
- Magdalena Mikrut-Majeranek: Dawny hotel to perła. Już jest własnością miasta [w:] "Dziennik Zachodni. Nasz Tygodnik", 14.01.2022 r., wyd. 3-H-I, s. 3
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 3 marca 2021 r.. wkz.katowice.pl. [dostęp 03.03.2021 r.]
- Olga Wiśniowska: Hotel Admiralspalast w Zabrzu nie był pierwszy. Wcześniej stał tu Fleischer Hotel. [w:] naszemiasto.pl Zabrze [on-line]. Polska Press, 13.06.2012 r. [dostęp 05.02.2018 r.]
- Justyna Toros: Zwiedziliśmy perełkę! Hotel Admiralspalast w Zabrzu. Dziennik Zachodni, 05.04.2012 r. [dostęp 05.02.2018 r.]
- Ryszard Kipias: Hotel Admiralski. [w:] Zabrze moje miasto [on-line]. [dostęp 05.02.2018 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 24.02.2018 r.]
- pj: Hotel Monopol w Zabrzu odzyskał dawny blask. [w:] Wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 20.11.2012 r. [dostęp 05.02.2018 r.]
- a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 128 [dostęp 05.02.2018 r.]
- a b c d Wieża Ciśnień działa na całego, a na horyzoncie kolejny remont zabrzańskiej legendy
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu | Gmach Poczty w Zabrzu | III Liceum Ogólnokształcące Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Zabrzu | Szpital Kliniczny Nr 1 im. prof. Stanisława Szyszko w Zabrzu | Pałac w Mikulczycach | Park im. Poległych Bohaterów w Zabrzu | Cmentarz ewangelicki w Zabrzu-Biskupicach | Dwór w Zabrzu-RokitnicyOceń: Hotel Admiralspalast w Zabrzu