Kościół św. Anny w Zabrzu to niezwykle interesująca rzymskokatolicka świątynia, która została wzniesiona w latach 1897–1900. Powstał on na terenach wsi Dorota, znanej w języku niemieckim jako Dorotheendorf, gdzie zyskał swoje miejsce w sercach mieszkańców.
Konsekrowanie tej budowli miało miejsce 10 października 1900 roku, co oznaczało ważny krok w historii lokalnej wspólnoty. Świątynia została zaprojektowana w iharmonijnym stylu neoromańskim, wzbogaconym o liczne elementy neogotyckie, co nadaje jej unikalny charakter. Za projekt odpowiadał radca budowlany Blau z Bytomia oraz architekt Stahl.
Od 1905 roku kościół wchodzi w skład granic administracyjnych Zabrza, co przyczyniło się do jego rozwoju w kontekście miejskim. Niestety, w roku 1945 budowla została uszkodzona, co miało wpływ na jej dalsze losy i konserwację. Dziś, Kościół św. Anny jest nie tylko miejscem kultu, ale również rodzajem dziedzictwa kulturowego, które świadczy o historii regionu.
Architektura
Kościół św. Anny w Zabrzu charakteryzuje się interesującą architekturą, która przyciąga uwagę swoim unikalnym planem oraz detalami wykończenia. Świątynia zbudowana na planie krzyża łacińskiego jest halowa oraz trójnawowa, posiada również transept, co nadaje jej charakterystyczny wygląd. Budynek pokryty jest dachem dwuspadowym, co jest typowe dla tego typu konstrukcji.
Na centralnej osi fasady ulokowana jest wieża, w której znajduje się dzwonnica. W środku dzwonnicy zawieszone są cztery dzwony, noszące imiona: Anna, Maria, Pius oraz Barbara. Elewacje kościoła wykonane są z cegły klinkierowej, a ich wyjątkowość podkreślają dekoracyjne ceglaste ornamenty oraz detale kamieniarskie.
Ważnym elementem architektury kościoła są dużej wielkości okna, zamknięte w półkole, które wypełnione są witrażami przedstawiającymi różne postacie świętych. Dodatkowo, w przestrzeni nawy bocznej oraz ramion transeptu znajdują się empory, które wzbogacają wnętrze.
W środku kościoła znajduje się oryginalne wyposażenie, w tym ołtarz dedykowany św. Annie, stylowa kazalnica oraz wyróżniające się marmurowe balaski. Niezwykle cenne są również organy, które pochodzą z 1900 roku, a zostały wykonane przez firmę Schlag&Söhne ze Świdnicy. Ten 47-głosowy instrument dodaje wyjątkowego klimatu podczas liturgii i koncertów muzyki organowej.
Otocznie kościoła dopełnia starannie zaprojektowane założenie urbanistyczne, w skład którego wchodzi budynek probostwa oraz dom parafialny. Dodatkowo, przy kościele znajduje się aleja z bramą, obsadzona drzewami takimi jak klony i lipy, co tworzy harmonijną przestrzeń sprzyjającą kontemplacji i modlitwie.
Proboszczowie
W historii parafii św. Anny w Zabrzu wyróżnia się kilku niezwykłych proboszczów, którzy na przestrzeni lat przyczyniali się do jej rozwoju oraz duchowego wzbogacenia wspólnoty. Zachęcamy do zapoznania się z osobnym artykułem: Parafia św. Anny w Zabrzu.
Jan Peschka (1872–1938) pełnił funkcję dziekana oraz proboszcza od 1906 do 1938 roku. Jego życie zakończyło się w Zabrzu, gdzie również znalazł swoje miejsce w kościele, co świadczy o jego silnej więzi z tą ziemią.
Po nim, proboszczem został Franciszek Pieruszka (1904–1986), który kierował parafią przez dłuższy czas, w latach 1938–1954 oraz 1957–1986. Jego zasługi dla lokalnej społeczności są pamiętane, a jego spoczynek znajduje się na parafialnym cmentarzu.
Następnym proboszczem był Józef Kusche (1941–2020), który zarówno w latach 1986-2012 sprawował tę funkcję, a wcześniej był wikariuszem od 1968 do 1975 roku. Po zakończeniu aktywnej posługi w 2012 roku, pozostał w parafii jako proboszcz-emeryt, a jego miejsce spoczynku również znajduje się na cmentarzu parafialnym.
Obecnie rolę proboszcza pełni Grzegorz Skop (ur. 1966), który od 2012 roku przewodzi wspólnocie. Jego przewodnictwo kontynuuje długą tradycję duchowego prowadzenia parafii.
Przypisy
- Nie żyje ksiądz Józef Kusche. Ciężko przechodził COVID-19 - Wiadomości ze Śląska WP [dostęp 13.12.2020 r.]
- Ks. Franciszek Pieruszka. Wyjątkowy zabrzański proboszcz | Zabrze Nasze Miasto [dostęp 13.12.2020 r.]
- a b Duszpasterze posługujący w parafii – Parafia św. Anny w Zabrzu [online], zabrze.pl [dostęp 13.12.2020 r.]
- Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Górnego Śląska. Warszawa: Arkady, 2008 r., s. 410. ISBN 978-83-213-4485-0.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Jadwigi w Zabrzu | Kościół św. Pawła Apostoła w Zabrzu | Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Zabrzu | Kościół św. Wawrzyńca w Zabrzu | Parafia Ducha Świętego w Zabrzu | Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Zabrzu-Helence | Parafia św. Antoniego w Zabrzu | Parafia św. Franciszka w Zabrzu | Parafia św. Jadwigi w Zabrzu | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zabrzu-Biskupicach | Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Zabrzu-Helence | Kościół ewangelicko-augsburski w Zabrzu-Mikulczycach | Parafia św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu | Kościół św. Józefa w Zabrzu | Kościół św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu | Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Zabrzu | Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Zabrzu | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Zabrzu | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zabrzu | Parafia św. Wawrzyńca w Zabrzu-MikulczycachOceń: Kościół św. Anny w Zabrzu