Jerzy Lis (harcmistrz)

---

Życiorys

Jerzy Lis przyszedł na świat 28 lutego 1907 roku w Zabrzu. Już w młodości, w latach 1917–1921, związał się z harcerstwem, stając się aktywnym członkiem drużyn harcerskich. W czasach plebiscytu na Górnym Śląsku pełnił rolę kuriera plebiscytowego. Po podziale regionu między Polskę a Niemcy, Lis wraz z rodziną przeprowadził się do Załęża w 1922 roku, gdzie dołączył do I Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego. Ta drużyna stała się jedną z pierwszych formacji harcerskich po polskiej stronie Górnego Śląska, zainicjowaną na początku 1920 roku przez Stanisława Sapę. Po jego odejściu drużynę prowadził najpierw Andrzej Orszulik, a potem Jerzy Lis, który liderował grupie z pasją i zaangażowaniem.

W 1923 roku Lis objął stanowisko drużynowego Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Jana III Sobieskiego, tworząc zespół, który został wydzielony z I Drużyny Harcerskiej, wspólnie z Stanisławem Sapą. Jego rozwój był imponujący, gdyż w 1926 roku awansował na podharcmistrza, a niedługo potem został zastępcą komendanta Katowickiego Hufca Harcerzy. Jerzy Lis był również członkiem Honorowej Rady Starszyzny Oddziału Śląskiego Związku Harcerstwa Polskiego, pełniąc istotną rolę w strukturze organizacyjnej harcerstwa.

Pierwsze lata działalności harcerskiej Jerzego Lisa charakteryzowały się znacznym zainteresowaniem techniką harcerską. Jego drużyna w Załęża wyróżniała się w obozownictwie i należała do najlepszych w województwie śląskim. To on wprowadził innowacyjne pomysły na program zimowych kursów harcerskich, w tym saneczkarstwo, umiejętność jazdy na nartach oraz zasady budowy domków igloo. Oprócz działalności obozowej, Lis organizował również harcerską scenę teatralną, wystawiając sztuki znanego autora Aleksandra Fredry, takie jak: Damy i huzary, Pan Geldhab, Pan Jowialski oraz Śluby panieńskie, które cieszyły się dużym uznaniem wśród mieszkańców.

W latach 1933 oraz 1938–1939 Jerzy Lis spędził czas we Francji, gdzie na zlecenie Naczelnictwa Harcerstwa Polskiego nauczał podstaw obozownictwa, przekazując swoje doświadczenia młodszym harcerzom. Jednak po wybuchu II wojny światowej, w czasie niemieckiej okupacji, Lis stał się częścią ruchu oporu. Związał się z Polską Organizacją Powstańczą oraz Związkiem Walki Zbrojnej, układając tajne struktury harcerstwa w obliczu zagrożenia.

W nocy z 17 na 18 grudnia 1940 roku na Górnym Śląsku miała miejsce masowa aresztowanie 456 członków Siły Zbrojnej Polski, które stanowiło Śląski Okręg ZWZ. Gestapo podjęło próby aresztowania Jerzego Lisa, jednak nie zastano go w jego miejscu zamieszkania, co skutkowało aresztowaniem jego brata. W obawie o swoje życie, Lis zmieniał miejsca pobytu, jednak ostatecznie został aresztowany w Dąbrówce Małej i przewieziony do więzienia w Mysłowicach.

Jerzy Lis został stracony w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau 24 sierpnia 1944 roku, a jego tragiczne losy pozostają przypomnieniem o odwadze i bezgranicznej miłości do harcerstwa.

Upamiętnienie

W Katowicach upamiętnienie Jerzego Lisa odbywa się na kilka sposobów, prezentując jego znaczenie dla społeczności lokalnej.

– Na zachodniej ścianie kamienicy przy ulicy Gliwickiej 58 znajduje się mural z wizerunkiem Jerzego Lisa, który stanowi symbol jego wpływu w dzielnicy Załęże (2023),

– Jego nazwisko można także znaleźć na tablicy pamiątkowej umieszczonej przy kościele pw. św. Józefa w Katowicach-Załężu z 1945 roku.

W dniu 28 maja 2019 roku, prezydent Katowic Marcin Krupa wdrożył konsultacje społeczne dotyczące proponowanej zmiany nazwy ulicy Lisa na ulicę harcmistrza Jerzego Lisa. Inicjatywę tę zgłosiła Rada Jednostki Pomocniczej nr 7 Załęże, w której konsultacjach wzięło udział 53 osoby. Wszyscy uczestnicy wyrazili sprzeciw wobec planowanej zmiany nazwy ulicy.

---

Oceń: Jerzy Lis (harcmistrz)

---